TÜRKÇE

Mimar Sinan Osmanlı başmimarı ve inşaat mühendisi. Kariyerinde önemli eser verdiği Osmanlı padişahları Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murat dönemlerinde başmimar olarak görev yapan Mimar Sinan, yapıtlarıyla geçmişte ve günümüzde dünyaca tanınmıştır. Başyapıtı, "ustalık eserim" dediği Selimiye Camii'dir.

​

 Mimar Sinan veya Sinaneddin Yusuf, Kayseri'nin Agrianos (bugün Ağırnas olarak bilinen ) köyünde Ermeni veya Rum ya da Hristiyan Türk, olarak doğmuştur. 1511'de Yavuz Sultan Selim zamanında devşirme olarak İstanbul'a gelmiş Yeniçeri Ocağına alınmıştır. 1588'de İstanbulda vefat  etmiştir.

​

Abdulmennan oğlu Sinan, Mimar olarak Yavuz Sultan Selim'in 1514 Çaldıran Savaşı, 1517 Mısır seferine katıldı. 1521 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın Belgrad Seferine Yeniçeri olarak katıldı. 1522’de Rodos Seferine Atlı Sekban olarak katılıp, 1526 Mohaç Meydan Muharebesi'nden sonra, gösterdiği yararlıklar sebebiyle takdir edilerek Acemi Oğlanlar Yayabaşılığına (Bölük Komutanı) terfi ettirildi. Sonraları Zemberekçibaşı ve Başteknisyen oldu. 

1533 yılında Kanuni Sultan Süleyman’ın İran Seferi sırasında Van Gölü'nde karşı sahile gitmek için Mimar Sinan iki haftada üç adet kadırga yapıp donatarak büyük itibar kazandı. İran Seferinden dönüşte, Yeniçeri Ocağı'nda itibarı yüksek olan Hasekilik rütbesi verildi. Bu rütbeyle, 1537 Korfu, Pulya ve 1538 Moldova seferlerine katıldı. 1538 yılındaki Karaboğdan Seferinde ordunun Prut Nehri'ni geçmesi için köprü gerekmiş bataklık alanda günlerce uğraşılmasına karşın köprü kurulamamış görev Kanuni'nin veziri Damat Çelebi Lütfi Paşa'nın emriyle Abdulmennan oğlu Sinan'a verilmiştir.

« Hemen adı geçen suyun üstüne bir güzel köprünün yapımına başladım. 10 günde yüksek bir köprü yaptım. İslam ordusu ile bütün canlıların şahı, sevinçle geçtiler. »

Köprünün yapımından sonra Abdulmennan oğlu Sinan 17 yıllık yeniçerilik hayatından sonra 49 yaşında Başmimarlık görevine atanır.

​

1538 yılında Hassa başmimarı olan Sinan, başmimarlık görevini Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murat zamanında 49 yıl süre ile yapmış Mimar Sinan’ın, mimarbaşılığa getirilmeden evvel yaptığı üç eser dikkat çekicidir. Bunlar: Halep’te Husreviye Külliyesi, Gebze’de Çoban Mustafa Külliyesi ve İstanbul’da Hürrem Sultan için yapılan Haseki Külliyesidir. Halep’teki Hüsreviye Külliyesinde, tek kubbeli cami tarzı ile, bu kubbenin köşelerine birer kubbe ilave edilerek yan mekânlı cami tarzı birleştirilmiş ve böylece Osmanlı mimarlarının İznik ve Bursa’daki eserlerine uyulmuştur. Külliyede ayrıca, avlu, medrese, hamam, imaret ve misafirhane gibi kısımlar bulunmaktadır

Mimar Sinan’ın İstanbul’daki ilk eseri olan Haseki Külliyesi, devrindeki bütün mimari unsurları taşımaktadır. Cami, medrese, sübyan mektebi, imaret, darüşşifa ve çeşmeden oluşan külliyede cami, diğer kısımlardan tamamen ayrıdır, Mimar Sinan’ın Mimarbaşı olduktan sonra verdiği üç büyük eser, onun sanatının gelişmesini gösteren basamaklardır. Bunların ilki İstanbul'daki Şehzade Camii ve külliyesidir. Dört yarım kubbenin ortasında merkezi bir kubbe tarzında inşa edilen Şehzade Camii, daha sonra yapılan bütün camilere örnek teşkil etmiştir. Süleymaniye Camii, Mimar Sinan’ın İstanbul’daki en muhteşem eseridir. Kendi tabiriyle kalfalık döneminde, 1550-1557 yılları arasında yapılmıştır.

​

Mimar Sinan’ın en büyük eseri ise, 86 yaşında yaptığı ve "ustalık eserim" diye takdim ettiği, Edirne’deki Selimiye Camiidir (1575). Mimarbaşı olduğu sürece birbirinden çok değişik konularla uğraştı. Zaman zaman eskileri restore etti. Bu konudaki en büyük çabalarını Ayasofya için harcadı. 1573’te Ayasofya’nın kubbesini onararak çevresine, takviyeli duvarlar yaptı ve eserin bu günlere sağlam olarak gelmesini sağladı. Eski eserlerle abidelerin yakınına yapılan ve onların görünümlerini bozan yapıların yıkılması da onun görevleri arasındaydı. Bu sebeplerle Zeyrek Camii ve Rumeli Hisarı civarına yapılan bazı ev ve dükkânların yıkımını sağladı. İstanbul caddelerinin genişliği, evlerin yapımı ve lağımların bağlanmasıyla uğraştı. Sokakların darlığı sebebiyle ortaya çıkan yangın tehlikesine dikkat çekip bu hususta ferman yayınlattı. Günümüzde bile bir problem olan İstanbul’un kaldırımlarıyla bizzat ilgilenmesi çok ilgi çekicidir. Büyükçekmece Köprüsü üzerinde kazılı olan mührü, onun aynı zamanda mütevazı kişiliğini de yansıtmaktadır.  İstanbul'da vefat eden Mimar Sinan, Süleymaniye Camii'nin yanında kendi yaptığı sade türbeye defnedilmiştir.

Mimar Sinan Türbesi, İstanbul Müftülüğü'nün sütunlu kapısından çıkınca hemen solda, iki caddenin kesiştiği noktada Fetva Yokuşu başında sağda, Süleymaniye Camii'nin Haliç duvarının önünde, beyaz taşlı sade bir türbedir. Mezarı 1935 yılında Türk Tarihini Araştırma Kurumu üyeleri tarafından kazılmış ve kafatası incelenmek üzere alınmış ancak sonraki restorasyon kazısında kafatasının yerinde olmadığı görülmüştür.

1976'da Uluslararası Astronomi Birliği'nin aldığı kararla Merkür'deki bir krater Sinan Krateri olarak isimlendirilmiştir.

​

ENGLISH

 Mimar Sinan Ottoman chief architect and civil engineer. In his career, important Ottoman sultans, Suleiman the Magnificent, II. Selim and III.Murad, Mimar Sinan, who served as the chief architect during the reign of Murat, is known throughout the world for his works in the past and today. His masterpiece is the Selimiye Mosque, which he calls "my masterpiece".

 

Mimar Sinan or Sinaneddin Yusuf was born in the village of Agrianos (today known as Ağırnas) in Kayseri, as Armenian or Greek or Christian Turk. In 1511, during the reign of Yavuz Sultan Selim, he was taken to the Janissaries, who came to Istanbul as recruitment. He died in Istanbul in 1588.

​

  Sinan, son of Abdulmennan, participated in Yavuz Sultan Selim's 1514 Battle of Chaldiran, 1517 Egypt Campaign as an architect. In 1521, he joined Suleiman the Magnificent's Belgrade Campaign as Janissary. He joined the Rhodes Campaign in 1522 as Mounted Sekban, and after the 1526 Battle of Mohács, he was appreciated for the benefits he showed, and he was promoted to the Infantry Cadet Corps (Troop Commander). He later became Head of Zemberekçib and Chief Technician.

 

In 1533, during the Persian Campaign of Suleiman the Magnificent, Mimar Sinan gained a great reputation by building and equipping three galleys in two weeks to go to the opposite shore in Lake Van. On his return from the Iran Campaign, he was given the title Haseki'i in the Janissary Corps. With this title, he participated in the 1537 Corfu, Apulia and 1538 Moldavia campaigns. During the Karaboğdan Campaign in 1538, a bridge was required for the army to cross the Drina River, but the bridge could not be built, despite the days of work in the swamp area, the task was given to Sinan, the son of Abdulmennan, by order of the vizier of Kanuni, Damat Çelebi Lütfi Pasha.

  

After the construction of the bridge, Sinan, son of Abdulmennan, was appointed Chief Architect at the age of 49, after 17 years of janissary life.

​

  Sinan, who became the chief architect in 1538, served as chief architect for 49 years during the reign of Suleiman the Magnificent, Selim II and Murat III, and the three works that Mimar Sinan made before he was appointed chief architect are striking. These are Husreviye Complex in Aleppo, Çoban Mustafa Complex in Gebze and Haseki Complex built for Hurrem Sultan in Istanbul. In the Hüsreviye Complex in Aleppo, the mosque style with a single dome was added to the corners of this dome and a side-space mosque style was combined and thus the works of Ottoman architects in Iznik and Bursa have complied. In the complex, there are also parts such as a courtyard, madrasa, Turkish bath, almshouse and guest house.

 

Haseki Complex, the first work of Mimar Sinan in Istanbul, carries all the architectural elements of its period. The mosque is completely separate from the other parts of the complex, which consists of a mosque, madrasah, elementary school, almshouse, hospital and fountain. Three great works that Mimar Sinan gave after he became the Chief Architect are the steps that show the development of his art. The first of these is the Şehzade Mosque and complex in Istanbul. Şehzade Mosque, built in the middle of four semi-domes in the style of a central dome, set an example for all mosques that were built later. Suleymaniye Mosque is the most magnificent work of Mimar Sinan in Istanbul. In his own words, it was built between 1550-1557 during the journeyman period.

 

  The greatest work of Mimar Sinan is the Selimiye Mosque in Edirne (1575), which he built at the age of 86 and presented as "my masterpiece". He dealt with many different subjects as long as he was the chief architect. From time to time he restored the old ones. He spent his greatest efforts in this regard for Hagia Sophia. In 1573, he repaired the dome of Hagia Sophia and built reinforced walls around it and ensured that the work came to these days intact. The demolition of the buildings built near ancient artifacts and monuments and that spoiled their appearance was among his duties. For these reasons, he destroyed some of the houses and shops built around the Zeyrek Mosque and Roumeli Hissar Castle. He dealt with the width of Istanbul streets, building houses and connecting sewers. He drew attention to the fire danger caused by the narrow streets and issued a decree on this issue. It is very interesting that Istanbul personally takes care of its sidewalks, which is a problem even today. The seal engraved on the Büyükçekmece Bridge also reflects his modest personality. Mimar Sinan, who passed away in Istanbul, was buried in the plain tomb he built, next to the Süleymaniye Mosque.

 

Mimar Sinan Tomb is a plain white stone mausoleum on the left, at the intersection of the two streets, right at the beginning of the Fetva Slope, in front of the Golden Horn wall of the Süleymaniye Mosque. His grave was excavated by the members of the Turkish History Research Institute in 1935 and the skull was taken for examination, but it was found that the skull was not in place during the subsequent restoration excavation.

 

In 1976, by the decision of the International Astronomical Union, a crater on Mercury was named Sinan Crater.